Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2010

ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Μικτή Επιτροπή Ιούνιος 1914
Μετά τις διώξεις των Ελλήνων στη Μικρά Ασία το 1914, το Οικουμενικού Πατριαρχείο κήρυξε την Ορθόδοξη Εκκλησία σε διωγμό και ανέστειλε τη λειτουργία των εκκλησιών και των σχολείων στη Μικρά Ασία. Η Ελλάδα αντέδρασε και ανέλαβε διπλωματικές ενέργειες, προκειμένου να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για εθελούσια ανταλλαγή Ελλήνων ορθοδόξων της Τουρκίας και μουσουλμάνων της Ελλάδας. Ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1914 μια Μικτή Επιτροπή, που θα ρύθμιζε τα σχετικά με την ανταλλαγή, όμως αυτή δε λειτούργησε, λόγω της εισόδου της Τουρκίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, τον Οκτώβριο του 1914.

Υπηρεσία Ανοικοδομήσεως Ανατολικής Μακεδονίας 1918
Το 1916 ήρθαν στην Ελλάδα πρόσφυγες από την Ανατολική Μακεδονία, την οποία είχαν καταλάβει οι Βούλγαροι ως σύμμαχοι των Γερμανών. Μετά τη λήξη των εχθροπραξιών του Α’ Παγκοσμίου πολέμου το 1918, αυτοί επέστρεψαν στις εστίες τους και η Υπηρεσία Ανοικοδομήσεως Ανατολικής Μακεδονίας μερίμνησε για την επανεγκατάστασή τους.

Οργανισμός Ιούλιος 1914
Για τους πρόσφυγες που έφτασαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1914-21 κατόπιν των διώξεων που υπέστησαν ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1914 στη Θεσσαλονίκη Οργανισμός, με σκοπό την άμεση περίθαλψη και στη συνέχεια την εγκατάστασή τους σε εγκαταλελειμμένα τουρκικά και βουλγαρικά χωριά της Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας. Παρεχόταν συσσίτιο, προσωρινή στέγη και ιατρική περίθαλψη μέχρι οι πρόσφυγες να βρουν εργασία ή να αποκτήσουν γεωργικό κλήρο.

Ανώτατη Διεύθυνση Περιθάλψεως 1916-17
Κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού (1916-17) η κυβέρνηση Βενιζέλου ίδρυσε στη Θεσσαλονίκη την Ανώτατη Διεύθυνση Περιθάλψεως για την περίθαλψη των προσφύγων.

Υπουργείο Περιθάλψεως Ιούλιος 1917
Τον Ιούλιο του 1917 (όταν είχε επικρατήσει ο Βενιζέλος και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος είχε εγκαταλείψει την Ελλάδα) ιδρύθηκε το Υπουργείο Περιθάλψεως. Για πρώτη φορά θεσμοθετήθηκε η περίθαλψη και για τις οικογένειες των εφέδρων που βρίσκονταν στο μέτωπο και για τις οικογένειες των θυμάτων του πολέμου.

Υπουργείο Περιθάλψεως Ιούλιος 1917
Τον Ιούλιο του 1917 (όταν είχε επικρατήσει ο Βενιζέλος και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος είχε εγκαταλείψει την Ελλάδα) ιδρύθηκε το Υπουργείο Περιθάλψεως. Για πρώτη φορά θεσμοθετήθηκε η περίθαλψη και για τις οικογένειες των εφέδρων που βρίσκονταν στο μέτωπο και για τις οικογένειες των θυμάτων του πολέμου.

Πατριαρχική Επιτροπή Οκτώβριος 1918
Τον Οκτώβριο του 1918 συστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη Πατριαρχική Επιτροπή με σκοπό την οργάνωση του επαναπατρισμού των εκτοπισμένων Ελλήνων στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, με τη βοήθεια του Πατριαρχείου και της ελληνικής κυβέρνησης. Η παλιννόστηση έγινε τμηματικά, με τη μέριμνα του Υπουργείου Περιθάλψεως, και επιτράπηκε αρχικά να επιστρέψουν οι ευπορότεροι και οι πρόσφυγες οι προερχόμενοι από ορισμένες μόνο περιοχές της Δυτικής Μικράς Ασίας. Οι περισσότεροι επέστρεψαν στις εστίες τους μετά την απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, το Μάιο του 1919. μέχρι το τέλος του 1920 η πλειονότητα των προσφύγων είχε επιστρέψει στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη.

Υπηρεσία Παλιννοστήσεως και Περιθάλψεως 1919-22
Στα πλαίσια της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης (1919-1922) ιδρύθηκε η Υπηρεσία Παλιννοστήσεως και Περιθάλψεως, η οποία βοηθούσε όσους επέστρεφαν στις εστίες τους να αποκατασταθούν στα σπίτια τους και τις ασχολίες τους.

Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων Νοέμβριος 1922-25
Με την άφιξη των προσφύγων στην Ελλάδα μετά τη μικρασιατική καταστροφή το Ταμείο Περιθάλψεως προσφύγων (που υπαγόταν στο Υπουργείο Περιθάλψεως και ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1922) ανήγειρε ξύλινα παραπήγματα για την προσωρινή στέγαση τους.

Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής 1923
Με βάση το άρθρο 11 της Σύμβασης της Λοζάνης ιδρύθηκε το 1923 η Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Την επιτροπή αποτελούσαν έντεκα μέλη (τέσσερις Έλληνες, τέσσερις Τούρκοι και τρία μέλη – πολίτες ουδέτερων κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο κρατών) με αρμοδιότητα τον καθορισμό του τρόπου μετανάστευσης, τη διευκόλυνση της μετακίνησης των ανταλλαξίμων, καθώς και της εκτίμησης της ακίνητης περιουσίας τους.

Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ) Σεπτέμβριος 1923
Η ελληνική κυβέρνηση, μπροστά στο τεράστιο έργο της περιθάλψης και αποκατάστασης των προσφύγων που έπρεπε να αναλάβει, ζήτησε τη βοήθεια της Κοινωνίας των Εθνών. Με πρωτοβουλία της ΚΤΕ, το Σεπτέμβριο του 1923 ιδρύθηκε ένας αυτόνομος οργανισμός με πλήρη νομική υπόσταση, η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ), με έδρα την Αθήνα. Βασική αποστολή της ήταν να εξασφαλίσει στους πρόσφυγες παραγωγική απασχόληση και οριστική στέγαση. Η ΕΑΠ λειτούργησε μέχρι το τέλος του 1930. Με ειδική σύμβαση μεταβίβασε στο Ελληνικό Δημόσιο την περιουσία της, καθώς και τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει απέναντι στους πρόσφυγες.

Υπουργείο Πρόνοιας και Αντιλήψεως (από το 1925), Υπουργείο Γεωργίας
Τα δύο υπουργεία συνεργάστηκαν με την ΕΑΠ για την αποκατάσταση των προσφύγων, παραχωρώντας της τεχνικό και διοικητικό προσωπικό.

Αγροτική Τράπεζα
Η Αγροτική Τράπεζα, μετά τη διάλυση της ΕΑΠ το 1930, ανέλαβε να εισπράξει τα χρέη των αγροτών προσφύγων από τα δάνεια που είχαν εισπράξει για την ανέγερση στέγης.


Γενική Διεύθυνση Ανταλλαγής Πληθυσμών
- Γραφεία Ανταλλαγής Πληθυσμών
- Εθνική Τράπεζα
- Ανώτατο Συμβούλιο
- Πρωτοβάθμιες Επιτροπές Εκτίμησης
- Δευτεροβάθμιες Επιτροπές

Για να βοηθήσει το έργο της ελληνικής αντιπροσωπείας, στη Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής συστάθηκε το 1924 η Γενική Διεύθυνση Ανταλλαγής Πληθυσμών που υπαγόταν στο υπουργείο Γεωργίας. Για την αποτελεσματικότερη λειτουργία της, ιδρύθηκαν κατά τόπους Γραφεία Ανταλλαγής Πληθυσμών. Η Εθνική Τράπεζα ανέλαβε να πληρώσει στους πρόσφυγες προκαταβολή μέχρι την τελική αποπληρωμή της αξίας της περιουσίας που εγκαταλείφθηκε στην Τουρκία, αφού πρώτα το ελληνικό δημόσιο προέβαινε σε προσωρινή εκτίμησή της. Η προσωρινή εκτίμηση των περιουσιών έγινε με βάση τις δηλώσεις που υποβλήθηκαν στα κατά τόπους Γραφεία Ανταλλαγής. Οι αιτήσεις των δικαιούχων θα εξετάζονταν από ειδικές επιτροπές προσφύγων, συμπατριωτών των ενδιαφερομένων. Εάν θεωρούνταν ανακριβείς, προβλεπόταν αναθεώρησή τους από ένα Ανώτατο Συμβούλιο. Καθορίστηκαν επίσης τα περιουσιακά στοιχεία για τα οποία θα καταβαλλόταν αποζημίωση. Η προκαταβολή θα δινόταν σε εκείνους που δεν είχαν μέχρι τότε αποκατασταθεί. Για την οριστική εκτίμηση των περιουσιών συστάθηκαν Πρωτοβάθμιες Επιτροπές Εκτίμησης και Δευτεροβάθμιες Επιτροπές, για προβλήματα που ενδεχομένως θα ανέκυπταν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου